Het aantal franchisevestigingen in de winkelstraat is in tien jaar tijd met meer dan vijftig procent gestegen. Maar online shoppen bedreigt het succes van het franchisemodel.

In tien jaar tijd steeg het aantal franchisezaken in de detailhandel van 9.600 naar 15.800 vestigingen nu. Franchise bloeit zou je zeggen, en in cijfers uitgedrukt, is dat ook zeker het geval, zo blijkt uit een rapport van ABN Amro. Franchise heeft ook  grote voordelen, waarvan het meeprofiteren van de marketingkracht van het moederbedrijf de belangrijkste is.

Het succes van franchiseformules staat echter onder druk. Er zijn méér ondernemers die een franchise uitbaten, maar de omzet is door de crisis fors gedaald. De omzet per medewerker daalde volgens cijfers van de bank van dik 140 duizend euro in 2006 naar 116 duizend euro in 2013.

Bij grote franchisegevers als Ahold, Hema en Bakker Bart zijn er de gebruikelijke conflicten over de de hoogte van de franchisevergoeding en de marketingkosten. Nieuw is het probleem ten aanzien van de internetverkopen.

Geen afspraken over verdeling omzet online

De schrijver van het ABN Amro-rapport, Sonny Duijn, stelt dat er vaak geen heldere afspraken zijn gemaakt over de verdeling van de internetinkomsten. Dat wordt een steeds groter pijnpunt. De internetverkopen stegen in het tweede kwartaal van 2015 met 21 procent tot 3,6 miljard euro, vergeleken met hetzelfde kwartaal een jaar eerder.

Een mooi voorbeeld van het probleem rond de internetverkopen is de situatie bij Ahold. Veel supermarkten van de keten worden gedreven door franchise-ondernemers. De webshops, Bol.com en Albert Heijn online, zijn van het concern zelf.

Met name de online supermarkt concurreert direct met de franchisenemers. Zeker nu de winkels, ook die van de franchisenemers, een afhaalpunt worden voor boodschappen van Albert Heijn online en Bol.com-pakketjes, ontstaat de rare situatie dat ze zelf meehelpen hun omzet te verlagen.

Het ABN Amro-rapport concludeert dat online verkoop voor franchisenemers kansen biedt, maar dat dat wel afhankelijk is van of en hoe er afspraken worden gemaakt met het hoofdkantoor.

Recente ruzies en conflicten tussen franchisenemers en franchisegevers - zoals bij Albert Heijn, Bruna en Jumbo - tonen aan dat dat gemakkelijker gezegd is, dan gedaan. Er is slechts een handjevol winkelketens dat het probleem weet te tackelen, zoals het herrezen, maar nog altijd kleine Halfords.

Lees ook

Franchise: gouden kans of gouden kooi?

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl